Odcinek piersiowy kręgosłupa – ćwiczenia

Odcinek piersiowy kręgosłupa, określany jest często przez pacjentów jako „ból między łopatkami”, „ból wchodzący pod łopatkę”, albo też „ból przeszywający od tyłu do przodu, aż do mostka”. Wszystkie te bóle mają ze sobą jedną wspólną rzecz – tak jak kręgosłup piersiowy mocno połączone są z klatką piersiową !

Jak zbudowany jest kręgosłup piersiowy ?

Zanim przejdziemy do „leczenia” danego problemu musimy dowiedzieć się jak jest zbudowany ten rejon, aby mieć wiedzę co dokładnie chcemy zmobilizować/ rozciągnąć/ wzmocnić.

Odcinek piersiowy kręgosłupa zbudowany jest z 12 kręgów, od góry łączy się z odcinkiem szyjnym (przejście szyjno- piersiowe), od dołu z odcinkiem lędźwiowym (przejście piersiowo-lędźwiowe). Pomiędzy kręgami znajdują się dyski podobnie jak na całej długości kręgosłupa. Bardzo ważnym elementem są żebra, które łączą się z kręgami piersiowymi za pomocą stawów:

• żebrowo-kręgowych, czyli połączenie głowy żebra z dwoma sąsiadującymi ze sobą trzonami kręgu,
• żebrowo-poprzecznych, gdzie żebro łączy się z wyrostkiem poprzecznym danego kręgu.

Ta informacja mówi nam, że ruchy żeber będą wpływały na ruchy kręgów piersiowych i na odwrót. Co to oznacza w praktyce ? Że obecne, lub przebyte w przeszłości urazy żeber mogą wpływać na napięcia mięśni, więzadeł, stawów i w konsekwencji na ustawienie samych kręgów piersiowych. Złamane w przeszłości żebro, upadek z drabiny na bok, kopanie po żebrach na treningach sztuk walki mogą doprowadzić w przyszłości do bólu kręgosłupa piersiowego !

Jakie ruchy zachodzą w kręgosłupie piersiowym ?

W odcinku piersiowym kręgosłupa wyróżniamy następujące ruchy:

• zgięcie – wyprost,
• rotacja w lewo – rotacja w prawo,
• skłon boczny w lewo – skłon boczny w prawo.

Podczas ruchu wyprostu kręgi poruszają się względem siebie w taki sposób, że krąg położony wyżej przemieszcza się ku tyłowi. Ruch ten ograniczany jest zarówno przez elementy kostne jak i tkanki miękkie. W przypadku zgięcia powierzchnie kręgowe tylne oddalają się od siebie. Ruchy rotacyjne – są pokaźne ponieważ powierzchnie stawowe są do tego odpowiednio ukształtowane. Dlatego też odcinek piersiowy ma ponad 3 razy większe możliwości rotacji niż odcinek lędźwiowy. Każdy ruch tego odcinka przenosi się także przez żebra na połączenia:

• żebra- mostek
• żebra – kręgosłup.

Jeżeli więc wykonujesz skręt (rotację) w prawo dochodzi do:

• uwypuklenia tylnej części żebra po stronie prawej,
• spłaszczenie tylnej części żebra po stronie lewej,
• uwypuklenia przedniej części żebra po stronie lewej,
• spłaszczenia przedniej części żebra po stronie prawej.

Wszystkie te ruchy wymagają „przemieszczeń” na połączeniach żeber z chrząstkami i kręgami.

Po co ćwiczyć ?

Różni terapeuci, mają różne podejście i stosują różne metody- których jest de facto bardzo dużo. Według mnie wykonywanie ćwiczeń przez pacjenta jest BARDZO WAŻNE, dlatego prawie zawsze zadaję zadanie domowe w postaci ćwiczeń. Ale po co właściwie ćwiczyć ?

1. Aktywacja osłabionych mięśni.
2. Ruch w stawie poprawiający funkcjonowanie samego stawu- np. odżywienie chrząstki stawowej.
3. Mobilizacja więzadeł.
4. Aktywacja i regulacja płynów – np. układ krwionośny.
5. Zaangażowanie pacjenta w proces zdrowienia.

Przenieśmy to na konkretnego pacjenta.

Marek, 40 lat, informatyk, w pracy siedzi, do pracy jeździ autem (więc też siedzi) odczuwa ból na wysokości kręgosłupa piersiowego, który promieniuje do łopatki. Ból nasila się z czasem siedzenia, przy skręcie w lewo, a także przy mocniejszym wdechu.

Już z samego opisu możemy wyciągnąć kilka informacji ukierunkowujących nas na konkretne (najpierw badanie), a następnie ćwiczenie.

• Mięśnie- skręt w lewo wykonywany jest przez mięsień skośny zewnętrzny brzucha po stronie prawej, skośny zewnętrzny po stronie lewej, mięśnie rotatory kręgosłupa. Badanie więc rozpoczynam od sprawdzenia siły tych mięśni oraz ich palpacji. Dodatkowo nasilający się ból przy wdechu sugeruje, że problemem może być także przepona, która jest wtedy mocno angażowana.
• Stawy – skręt w lewo powoduje „kompresję” na połączeniu żebro-kręgosłup piersiowy, a także przemieszczenie na połączeniach samych kręgów- nieprawidłowości w tych stawach także mogą powodować ból.
• Jeżeli stawy nie pracują prawidłowo przez jakiś czas robią się „sztywne”, a więzadła skostniałe, dlatego też palpacyjnie sprawdzamy tkliwość więzadeł łączących dany rejon.

Oczywiście, sam opis problemu to za mało, aby wystawić jakąś diagnozę, dlatego w gabinecie badanie opiera się także o specyficzne testy, obserwację, a czasem nawet o badania obrazowe. Pomijając jednak te elementy możemy przypuszczać, że:

Należy wykonywać aktywację przepony, mięśni skośnych zewnętrznych po stronie prawej, skośnych wewnętrznych po stronie lewej. Mobilizację do rotacji w lewo, w celu „rozruszania” stawów żebrowo kręgowych. Mobilizację do zgięcia bocznego i przeprostu w odcinku piersiowym aby „rozruszać” stawy międzykręgowe.

1. Mobilizacja do rotacji w klęku podpartym.

1. Pozycja wyjściowa – klęk podparty.
2. Umieść rękę na głowie.
3. Unieś łokieć w kierunku sufitu wykonując rotację w lewo, patrz na łokieć.
4. Powtórz 10 razy.

1.1 Mobilizacja do rotacji w klęku na jednej nodze.

1. Pozycja wyjściowa: klęk na jednej nodze, ręce na wysokości klatki piersiowej.
2. Wykonaj skręt w stronę która ma być mobilizowana.
3. Powtórz 10 razy.

1.2 Mobilizacja do rotacji + mobilizacja żeber.

1. Pozycja wyjściowa: siad na piętach.
2. Zablokuj ręce wykonując gest „objęcia”.
3. Wykonaj rotację w lewo i prawo.
4. Powtórz 10 razy.

1.3 Mobilizacja do rotacji w leżeniu bokiem.

1. Pozycja wyjściowa- leżenie na boku nie mobilizowanym, głowa podparta leży wygodnie podobnie jak noga górna.
2. Wykonaj ruch ręką w kierunku tylnym.
3. Powtórz 10 razy.

2. Mobilizacja do zgięcia bocznego.

1. Pozycja wyjściowa: klęk jednonóż.
2. Aby zmobilizować lewą stronę: sięgnij prawą ręką nad głową w lewo.
3. Powtórz 10 razy.

3. Mobilizacja do wyprostu na wałku.

1. Pozycja wyjściowa leżenie na plecach.
2. Umieść twardy wałek/ roler na wysokości kręgosłupa piersiowego w segmencie który chcesz mobilizować.
3. Wykonaj wydech, rozluźnij ciało i połóż się wygodnie na podłożu.
4. Utrzymaj pozycję 60 sekund.

3.1 Mobilizacja do wyprostu na piłce.

1. Wykorzystaj dużą piłkę do ćwiczeń. Swobodnie połóż się na niej na plecach wprowadzając w odcinku piersiowym wyprost. Wykonaj wydech i rozluźnij ciało. Utrzymaj pozycję 60 sekund.

4. Mobilizacja przepony.

1. Pozycja wyjściowa: leżenie na plecach, nogi zgięte w biodrach i kolanach.
2. Umieść jedną rękę na dolnych żebrach, a drugą na górnej części brzucha.
3. Wykonując wdech nosem unieś obie ręce równolegle do góry.
4. Powtórz 10 razy.

5. Elongacja (wydłużenie) kręgosłupa.

1. Pozycja wyjściowa: siedząca z nogami opartymi o podłoże, ręce oprzyj na kolanach.
2. Wykonując wdech nosem urośnij do góry próbując „rozciągnąć” kręgosłup i przytrzymaj 5 sekund.
3. Powtórz 10 razy.

6. Wzmocnienie prostownika grzbietu w odcinku piersiowym.

1. Pozycja wyjściowa: leżenie na brzuchu na piłce do ćwiczeń.
2. Broda podparta na dłoniach.
3. Wykonaj wyprost w odcinku piersiowym aktywując prostownik grzbietu.
4. Powtórz 10 razy.