Przepuklina kręgosłupa – objawy, przyczyny, leczenie.
Przepuklina kręgosłupa, znana również jako przepuklina dysku lub przepuklina jądra miażdżystego, to schorzenie, które może powodować bolesne objawy i znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie. Chociaż może wydawać się skomplikowane, można zrozumieć to schorzenie, jego przyczyny, objawy oraz dostępne metody leczenia.
Przyczyny przepukliny kręgosłupa
Przepuklina kręgosłupa wynika głównie z degeneracji dysków międzykręgowych – elastycznych struktur znajdujących się między kręgami kręgosłupa. Te dyski pełnią rolę amortyzatorów i zapewniają odpowiednią ruchomość kręgosłupa. W miarę upływu lat, procesy degeneracyjne mogą powodować utratę elastyczności dysków, a to z kolei sprawia, że stają się bardziej podatne na uszkodzenia.
Objawy przepukliny kręgosłupa
Objawy przepukliny kręgosłupa mogą się różnić w zależności od lokalizacji schorzenia. Główne objawy obejmują:
- Przepuklina odcinka szyjnego (dyskopatia szyjna): Ból szyi, głowy, drętwienie rąk, zawroty głowy, szumy w uszach, rwa szyjno-barkowa.
- Przepuklina odcinka piersiowego (dyskopatia piersiowa): Dyskomfort w klatce piersiowej, ból przy kaszlu, śmiechu lub kichaniu.
- Przepuklina odcinka lędźwiowego (dyskopatia lędźwiowa): Ból w dolnej części kręgosłupa promieniujący do pośladka, nóg, drętwienie lub osłabienie kończyn, kłopoty z trzymaniem moczu i stolca.
Diagnostyka i leczenie
Jeśli podejrzewasz przepuklinę kręgosłupa, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem. Diagnoza opiera się na badaniu fizykalnym oraz badaniach obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. W większości przypadków, leczenie przepukliny kręgosłupa zaczyna się od terapii zachowawczej, obejmującej farmaceutyki przeciwbólowe, fizjoterapię oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie kręgosłupa. W niektórych sytuacjach, gdy objawy są poważne lub nie reagują na leczenie zachowawcze, operacja może być konieczna.
Czy przepuklina może wyleczyć się sama ?
Celem tego badania było skonfrontowanie braku wystarczających dowodów dotyczących czynników predykcyjnych spontanicznej regresji wypadnięcia dysku lędźwiowego. Autorzy mieli na celu przeanalizowanie istniejącej literatury dotyczącej czynników predykcyjnych spontanicznej regresji przepukliny lędźwiowej oraz zaproponowanie przyszłych kierunków badań w celu ułatwienia podejmowania decyzji dotyczących tej grupy pacjentów.
Przeprowadzono systematyczne przeszukanie literatury. Badanie zidentyfikowało 16 artykułów obejmujących 360 przypadków przepukliny lędźwiowej. Uczestnicy byli zazwyczaj młodymi mężczyznami z objawami radyikulopatii, głównie na poziomie L4-5 lub L5-S1. Średni okres do obrazowania kontrolnego wynosił około 11,5 miesiąca. Prawdopodobieństwa spontanicznej regresji dla różnych morfologii dysku wynosiły:
- Bulging (bardzo mały bąbelek): 13,3%
- Protruzja: 52,5%
- Ekstruzjia: 70,4%
- Sekwestracja: 93,0%
Czyli tak naprawdę im większe zniszczenie, tym większe prawdopodobieństwo „samouleczenia”.
Jakie są mechanizmy naprawy, jak to się dzieje, że przepuklina .. znika ?
Zjawisko spontanicznego kurczenia się lub zniknięcia przepukliny dysku lędźwiowego bez interwencji chirurgicznej nazywane jest reabsorpcją.
Spontaniczna resorpcja przepukliny dysku lędźwiowego (LDH) wynosi ponad 60% według metaanalizy Zhong et al. (2017) i Chiu et al. (2015) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28072796/ , https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25009200/ z ekstruzją i sekwestracją są bardziej skłonne do regresji niż inne typy. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24630494/
Jak do tego dochodzi ?
Mechanizm reabsorbcji nie jest jednoznacznie poznany. Proponowane są 3 mechanizmy:
- Zmniejszenie rozmiaru dysku z powodu stopniowego odwodnienia i kurczenia się, co mogłoby tłumaczyć spadek sygnału dysku na rezonansie magnetycznym. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11901758/
- Napięcie tylnego więzadła podłużnego powoduje, że fragment przepukliny dysku zostaje cofnięty z powrotem do przestrzeni dysku międzykręgowego.
- Trzecią teorią, najlepiej zbadaną i z najlepszymi dowodami klinicznymi, jest stopniowa resorpcja materiału dysku poprzez degradację enzymatyczną i fagocytozę wywołaną reakcją zapalną i neowaskularyzacją:
Kiedy wystająca tkanka dysku uwypukla się uruchamia to odpowiedź immunologiczną. Aktywowane do pracy zostają makrofagi.
Makrofagi typu wydzielają czynniki przeciwzapalne, aby łagodzić reakcję bólową, sprzyjają tworzeniu się nowych naczyń krwionośnych oraz są odpowiedzialne za przebudowę i naprawę tkanek oraz wchłaniają wystające szczatki aby zmniejszyć całkowitą objętość krążka międzykręgowego
Na tym etapie wiemy już, że przepuklina może się „cofnąć”, znamy też mechanizmy, które mogą to powodować.
Co lepsze – operacja, czy leczenie zachowawcze ?
Analiza literatury przeprowadzona we wrześniu i październiku 2020 roku obejmowała badania opublikowane w ciągu ostatnich pięciu lat, które porównywały leczenie chirurgiczne i zachowawcze przepukliny dysku lędźwiowego. Wykluczono artykuły dotyczące pacjentów z objawami korzeniowymi innych chorób niż przepuklina dysku, artykuły dotyczące dzieci i młodzieży oraz artykuły dotyczące przepukliny dysku szyjnego lub piersiowego.
Wnioski: Leczenie zachowawcze jest zalecanym początkowym podejściem we wszystkich przypadkach przepukliny dysku, ponieważ umożliwia wcześniejszy powrót do aktywności zawodowej. Leczenie chirurgiczne jest dobrą opcją dla przypadków silnego bólu wymagających szybkiej ulgi. Niemniej jednak, w długim okresie, przez okres roku lub dłużej, chirurgia nie jest lepsza od leczenia zachowawczego.
Profilaktyka i codzienna dbałość o kręgosłup
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przepukliny kręgosłupa, istnieje kilka kroków, które można podjąć:
- Zachowuj prawidłową postawę: Dbaj o prawidłową postawę ciała podczas siedzenia, stania i chodzenia.
- Regularna aktywność fizyczna: Wykonywanie regularnych ćwiczeń wzmacniających mięśnie pleców i brzucha, co wspiera kręgosłup.
- Unikanie nadwagi: Kontroluj swoją wagę, ponieważ nadwaga obciąża kręgosłup.
- Unikanie długotrwałego siedzenia: Regularne wstawanie i rozciąganie się podczas długotrwałego siedzenia jest ważne.
- Unikanie nadmiernego obciążenia: Staraj się unikać ciężkiego podnoszenia lub przeciążenia kręgosłupa.
Podsumowanie
Przepuklina kręgosłupa to problem, który może wpłynąć na jakość życia, powodując ból i ograniczając aktywność. Zrozumienie przyczyn, objawów oraz opcji leczenia jest kluczowe dla skutecznego zarządzania tym schorzeniem. Ważne jest również dbanie o kręgosłup poprzez profilaktykę i zachowanie zdrowego stylu życia. Jeśli masz podejrzenie przepukliny kręgosłupa, skonsultuj się z lekarzem, który może zaproponować odpowiednią terapię
