Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego ACL PO OPERACJI

Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego ACL

Więzadło krzyżowe przednie- ACL- (ligamentum cruciatum anterius) jest elementem stawu kolanowego. Więzadła są mocnymi łącznotkankowymi stabilizatorami stawu, odpowiadają więc za to, żeby dany staw nie ruszał się ponad normę. ACL przyczepia się do przedniej część kości piszczelowej i tylnej części kości udowej. Trzeba zaznaczyć, że w okolicy kolana znajduje się dużo więcej więzadeł nić tylko krzyżowe przednie i one także mogą ulec uszkodzeniu.

Metody leczenia więzadła ACL.

Istnieje kilka głównych metod rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL):

1. Metoda autograftu polega na pobraniu przeszczepu z własnych tkanek pacjenta. Najczęściej stosowanym typem jest pobranie fragmentu z tzw. gęsiej stopki i więzadła rzepki.
2. Allograft: Metoda allograftu polega na użyciu przeszczepu pobranego od dawcy.

W wyborze metody rekonstrukcji ACL decydujący jest wiek pacjenta, poziom aktywności fizycznej, obecność innych uszkodzeń w stawie kolanowym, preferencje chirurga ortopedy oraz dostępność odpowiednich przeszczepów, a także sposób w jaki więzadło zostało uszkodzone (wyrwało się z kości, czy zerwało się w środku długości). . Każda metoda ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego ważne jest, aby lekarz ocenił indywidualne potrzeby pacjenta i dopasował metodę rekonstrukcji ACL odpowiednio.

Jak przygotować się do zabiegu ?

Przed rekonstrukcją ACL prehabilitacja powinna obejmować wzmacnianie mięśni czworogłowych, poprawę zakresu ruchu oraz balansu i propriocepcji, które są kluczowe dla wyników pooperacyjnych. Angażowanie się w 4-6 tygodni prehabilitacji przed operacją może poprawić średnioterminową siłę, ruchomość oraz prawdopodobieństwo i czas powrotu do aktywności sportowych. Wskaźniki powrotu do sportu po rekonstrukcji ACL wskazują, że znaczący odsetek pacjentów nie wraca do poprzedniego poziomu aktywności sportowej, co podkreśla znaczenie zarówno fizycznego, jak i psychicznego aspektu rehabilitacji.

Rezultaty prehabilitacji: Wstępne dowody sugerują, że prehabilitacja może poprawić wskaźniki powrotu do sportu oraz funkcję kolana po 2 latach od operacji.

„Grindem et al. recommended a standard prehabilitation procedure after isolated ACL rupture for 5 weeks of progressive training including heavy resistance training, plyometrics, and neuromuscular exercises aiming at regaining 90% of quadriceps and hamstring strength and hop performance of the uninjured leg before surgery”

Jak wygląda zabieg operacyjny.

Najczęściej spotykaną metoda rekonstrukcji w moim gabinecie jest rekonstrukcja metodą „gęsiej stopki”. Oto jak wygląda w kilku punktach:

1. Pacjentowi podaje się odpowiednie znieczulenie.
2. Wykonanie nacięcia:

• Chirurg wykonuje małe nacięcie na przedniej części goleni (typowo w okolicy dolnej ćwiartki nogi), aby uzyskać dostęp do stawu kolanowego.
• Przygotowanie jamy kostnej:
• Za pomocą odpowiednich narzędzi chirurgicznych, chirurg przygotowuje jamę kostną na piszczeli i strzałce, aby umieścić przeszczep.
• Pobranie przeszczepu „gęsiej stopy”:
• Chirurg wykonuje niewielkie nacięcie na ścięgnie rzepki lub ścięgnie piszczelowym przednim w okolicy kolana, aby pobrać przeszczep w kształcie litery „Y” lub „U”.
• Zakotwiczenie przeszczepu:
• Przeszczep „gęsiej stopy” jest wprowadzany do stawu kolanowego przez tunel powierzchniowy na piszczeli i strzałce.
  • Specjalne urządzenia, takie jak zakotwiczenia, śruby lub inne narzędzia, są używane do zamocowania przeszczepu w miejscu.
• Poprawa napięcia i stabilizacja:
• Chirurg dostosowuje napięcie przeszczepu, aby zapewnić stabilność stawu kolanowego.
  • Dodatkowe techniki, takie jak zastosowanie szwów lub innych materiałów, mogą być stosowane w celu wzmocnienia stabilizacji.
• Zamknięcie nacięcia:
• Po umieszczeniu przeszczepu i upewnieniu się, że stabilizacja stawu kolanowego jest odpowiednia, chirurg zamyka nacięcie za pomocą szwów chirurgicznych lub innych technik zamykających.
• Rekonwalescencja:
• Po operacji pacjent jest monitorowany w celu oceny reakcji na znieczulenie i początkowej fazy powrotu do przytomności.
  • Pacjent jest instruowany w zakresie postępowania pooperacyjnego, takiego jak stosowanie opatrunku, fizjoterapia, regularne kontrole i plan rehabilitacji.

Animacja przedstawiająca zabieg rekonstrukcji więzadła ACL.

https://www.youtube.com/watch?v=eKMfwkID0sM

Rekonstrukcja ACL – czego NIE ROBIĆ po zabiegu!

W pierwszych godzinach po rekonstrukcji ważne jest aby odpocząć gdyż taki zabieg to naprawdę duże obciążenie dla organizmu. Rana będzie „świeża” zaklejona opatrunkiem. Bardzo ważne jest aby stosować się do zaleceń personelu odnoście higieny rany aby nie doszło do niepotrzebnych komplikacji. Dostaniesz kule i będziesz poruszał się o kulach (warto poćwiczyć to przed zabiegiem, z obolałą nogą nauka idzie ciężej), dlatego też NIE OBCIĄŻAJ nogi za bardzo. Noga zabezpieczona będzie ortezą na której określa się zakres zgięcia- dostaniesz np. zalecenie „maksymalne zgięcie: 45*” – musisz się tego trzymać i NIE ZGINAĆ powyżej ustalonego przez lekarza zakresu. NIE MACHAJ nogą w tak zwanym łańcuchu otwartym, jeśli kładziesz się na łózko, lub wstajesz pomagaj sobie drugą nogą. NIE PAL papierosów – to utrudni i wydłuży rekonwalescencję. NIE WKŁADAJ wałka pod kolano leżąc, to doprowadzi do przykurczu zgięciowego.

Rekonstrukcja ACL – co ROBIĆ po zabiegu !

• Stosuj leki przeciwzakrzepowe przepisane przez lekarza (najczęściej są to zastrzyki w brzuch).
• Utrzymuj higienę rany.
• Zadbaj o wyprost w kolanie.
• Zastosuj pończochy uciskowe.
• Stosuj metody ograniczające i redukujące opuchliznę.
• Rozpocznij rehabilitację tak szybko jak to tylko możliwe.

Kiedy rozpocząć rehabilitację ?

Odpowiedź jest jednoznaczna- jeśli nie ma dodatkowych komplikacji i powikłań rozpocznij rekonwalescencję już od drugiego dnia. Różne osoby mają różne wyobrażenie na temat rehabilitacji, dla jednych ćwiczenie mięśni to robienie przysiadów, podczas gdy dla drugich jest to napinanie mięśnia i wciskanie kolana. Dlatego właśnie bardzo ważne jest dobranie odpowiednich form rehabilitacji i obciążeń do danego stanu pacjenta i okresu w którym się znajduje. W pierwszym tygodniu nie będziesz robił przysiadów i podskoków, ale będziesz:

• ćwiczył wyprost,
• ćwiczył nogę podczas chodzenia o kulach,
• ćwiczył zgięcie w kolanie,
• zapobiegał osłabieniu mięśni,

i to też jest rehabilitacja. Najgorsze co możesz zrobić to nie robić nic, leżeć i czekać kilka tygodni na rehabilitację.

Jak wygląda rehabilitacja po operacji ACL ?

Rehabilitacja po rekonstrukcji acl podzielona jest na kilka etapów. Każdy etap ma inny cel, założenia i dostosowane do etapu ćwiczenia.
I okres- pooperacyjny (0-2 tygodnie):

To przede wszystkim ochrona kolana, dbanie o ranę, redukcja opuchlizny i bólu, a także ograniczenie spadku siły mięśniowej.

II okres – (2-6 tygodni):

• ćwiczenia wyprostu,
• ćwiczenia zgięcia,
• ćwiczenia „siły” mięśniowej
• reedukacja chodu.

III okres (6-14 tygodni):

• poprawa zgięcia kolana
• ćwiczenia stabilizacji
• ćwiczenia siłowe.

IV okres (14-22 tygodnie):

• dalsze wzmacnianie
• trening biegowy
• trening zwinności/ plejometryczny

V okres (22+):

okres powrotu do sportu.

Ćwiczenia w pierwszym okresie po rekonstrukcji ACL