Leczenie urazów i schorzeń ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia często wymaga interwencji chirurgicznej. W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i stopnia zaawansowania problemu, lekarze mogą zalecić dwa główne typy procedur: tenotomię lub tenodezę bicepsa. Oba te zabiegi mają na celu złagodzenie bólu i przywrócenie funkcji ramienia, ale różnią się w istotny sposób. Przyjrzyjmy się bliżej, czym się różnią i jakie korzyści przynoszą. Ale zanim do tego przejdziemy, warto przyjrzeć się bliżej anatomii i funkcji bicepsa, aby lepiej zrozumieć, na czym polegają te zabiegi.
Anatomia i funkcje bicepsa
Biceps – pełna nazwa to mięsień dwugłowy ramienia (musculus biceps brachii) – to jeden z najważniejszych mięśni ramienia, pełniący kluczową rolę w ruchach stawu łokciowego i ramiennego. Jak sama nazwa wskazuje, biceps składa się z dwóch głów: głowy długiej i głowy krótkiej. Obie głowy mięśnia zaczynają się od różnych punktów na łopatce:
- Głowa długa rozpoczyna się od guzka nadpanewkowego łopatki i biegnie przez staw ramienny, a następnie łączy się z głową krótką, tworząc wspólne ścięgno w dolnej części ramienia.
- Głowa krótka rozpoczyna się od wyrostka kruczego łopatki.
Ścięgno bicepsa przyczepia się do kości promieniowej w przedramieniu, co umożliwia wykonywanie kilku podstawowych funkcji:
- Zginanie stawu łokciowego – biceps jest głównym mięśniem odpowiedzialnym za zginanie łokcia, czyli przyciąganie przedramienia do ramienia.
- Supinacja przedramienia – biceps jest również zaangażowany w obracanie przedramienia, co umożliwia obracanie dłoni ku górze.
- Stabilizacja stawu ramiennego – szczególnie głowa długa bicepsa odgrywa rolę w stabilizacji głowy kości ramiennej w panewce stawu barkowego, co jest kluczowe przy wykonywaniu ruchów nad głową.
Tenotomia bicepsa – na czym polega?
Tenotomia to procedura chirurgiczna, podczas której głowa długa mięśnia dwugłowego ramienia jest odcinana od swojego przyczepu na guzku nadpanewkowym łopatki. Po wykonaniu tego zabiegu ścięgno pozostaje wolne, co oznacza, że nie jest przytwierdzane do kości w żadnym nowym miejscu. Jest to technicznie prostsza operacja, która nie wymaga użycia dodatkowych implantów, co sprawia, że jest również mniej kosztowna.
Zaletą tenotomii jest jej prostota i szybkość. Jednak ze względu na brak stabilizacji, istnieje ryzyko przemieszczenia się ścięgna podczas skurczu mięśnia bicepsa. To może prowadzić do widocznego zniekształcenia kształtu ramienia, zwanego „objawem Popeye’a”, oraz do dyskomfortu i szybszego zmęczenia mięśnia przy wykonywaniu intensywnych ruchów.
Tenodeza bicepsa – co to za zabieg?
Tenodeza jest bardziej skomplikowaną procedurą, która polega na odcięciu ścięgna głowy długiej bicepsa i jego ponownym przytwierdzeniu do kości ramiennej. W przeciwieństwie do tenotomii, tenodeza zapewnia stabilizację ścięgna, co pomaga uniknąć zniekształcenia ramienia i uczucia dyskomfortu. Dzięki temu pacjenci często odczuwają mniejszy ból i mają lepsze wyniki kosmetyczne.
Tenodeza może być wykonywana za pomocą techniki artroskopowej lub przez otwarty dostęp chirurgiczny. Procedura artroskopowa jest mniej inwazyjna, co pozwala na szybszy powrót do zdrowia. Ścięgno jest przytwierdzane do kości za pomocą implantów, takich jak śruby interferencyjne czy kotwice ze szwami, co zapewnia trwałą stabilizację.
Którą metodę wybrać?
Decyzja między tenotomią a tenodezą zależy od wielu czynników, w tym poziomu aktywności pacjenta, rodzaju uprawianego sportu, charakteru pracy oraz oczekiwań co do wyniku kosmetycznego. Dla mniej aktywnych pacjentów, tenotomia może być wystarczająca do codziennych czynności. Natomiast osoby bardziej aktywne, uprawiające sport, mogą odnieść większe korzyści z tenodezy, która oferuje większą stabilność ścięgna.
Rehabilitacja po zabiegu tenodezy
Po tenodezie pacjent powinien nosić temblak przez 4-6 tygodni. Fizjoterapia jest kluczowa dla pełnego powrotu do zdrowia, a pierwsze ćwiczenia pasywne mogą być wprowadzone już w ciągu dwóch tygodni od operacji. Aktywne ćwiczenia ramienia można rozpocząć po 4-6 tygodniach, gdy ścięgno jest stabilnie przytwierdzone do kości. Wzmacnianie mięśni barku rozpoczyna się zwykle po 6-8 tygodniach, co pozwala na powrót do codziennych aktywności i prowadzenia samochodu. Pełny powrót do normalnej aktywności trwa około 3 miesięcy, a do uprawiania sportu 6-8 miesięcy.
Podsumowanie
Oba zabiegi, tenotomia i tenodeza, skutecznie łagodzą ból i poprawiają funkcję ramienia u pacjentów z uszkodzeniami ścięgna głowy długiej bicepsa. Wybór odpowiedniej metody zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta i jego stylu życia. Kluczowe jest jednak, aby decyzja była podejmowana w porozumieniu z doświadczonym chirurgiem ortopedą, który pomoże wybrać najlepszą opcję terapeutyczną.
Dzięki odpowiedniemu leczeniu i rehabilitacji, pacjenci mają szansę na powrót do pełnej sprawności i aktywnego życia bez bólu.
