Uszkodzenia dystalnego ścięgna bicepsa to dolegliwość dotykająca wiele osób, zwłaszcza tych aktywnych fizycznie. Choć często kojarzymy biceps głównie z estetyką mięśni, to jego ścięgna odgrywają kluczową rolę w ruchu ramienia. Uszkodzenia tych struktur mogą prowadzić do znaczących ograniczeń w codziennych aktywnościach oraz w wykonywaniu ćwiczeń. W tym artykule przyjrzymy się bliżej uszkodzeniom dystalnego ścięgna bicepsa, ich przyczynom, objawom oraz dostępnym metodom leczenia.
Przyczyny uszkodzeń dystalnego ścięgna bicepsa:
Uszkodzenia dystalnego ścięgna bicepsa mogą mieć różne źródła. Często występują one na skutek nagłego urazu, na przykład podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów lub gwałtownego ruchu ramienia. Powodem uszkodzenia może być również przeciążenie, zwłaszcza u osób zaangażowanych w intensywne treningi siłowe. Osłabienie ścięgna może wynikać z procesów zwyrodnieniowych, takich jak zesztywniające zapalenie stawów czy przewlekłe mikrourazy.
Objawy uszkodzeń dystalnego ścięgna bicepsa:
Uszkodzenie dystalnego ścięgna bicepsa objawia się szeregiem dolegliwości. Wśród najczęstszych objawów znajdują się:
- Ból: Ból w okolicy łokcia lub ramienia może być pierwszym sygnałem uszkodzenia ścięgna bicepsa. Może być odczuwany podczas ruchu lub naciskania na obszar uszkodzenia.
- Ograniczona ruchomość: Uszkodzenie ścięgna bicepsa może prowadzić do trudności w wykonywaniu pełnego zakresu ruchu ramienia, zwłaszcza przy prostowaniu i zginaniu w stawie łokciowym.
- Opuchlizna: Obrzęk w okolicy łokcia może być wynikiem uszkodzenia dystalnego ścięgna bicepsa, szczególnie po urazie.
- Trudności w podnoszeniu: Osoby doświadczające uszkodzenia ścięgna bicepsa mogą mieć trudności w podnoszeniu przedmiotów, zwłaszcza tych cięższych.
Metody leczenia:
Leczenie uszkodzeń dystalnego ścięgna bicepsa zależy od stopnia uszkodzenia oraz indywidualnych cech pacjenta. W niektórych przypadkach, leczenie zachowawcze może być wystarczające i obejmuje:
- Odpoczynek: Ograniczenie aktywności, która obciąża uszkodzone ścięgno, może pomóc w procesie gojenia.
- Fizjoterapia: Specjalnie dostosowane ćwiczenia i terapia manualna prowadzone przez fizjoterapeutę mogą pomóc w wzmocnieniu ścięgna oraz poprawie ruchomości ramienia.
- Leczenie farmakologiczne: Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne mogą pomóc w łagodzeniu bólu i redukcji stanu zapalnego.
W przypadkach bardziej zaawansowanych lub poważniejszych uszkodzeń, może być konieczne leczenie operacyjne. Procedura chirurgiczna polega na rekonstrukcji ścięgna bicepsa i jego przyłączenia w odpowiednim miejscu.
Całkowite zerwanie ścięgna dystalnego bicepsa :
Aktualnie, leczenie operacyjne jest zalecane w większości przypadków całkowitego zerwania ścięgna, a zarządzanie chirurgiczne patologią dystalnego ścięgna bicepsa wymaga znajomości anatomicznych i biomechanicznych czynników decydujących o odpowiedniej rekonstrukcji i rehabilitacji.
Epidemiologia:
Całkowite zerwanie ścięgna bicepsa dystalnego jest najczęściej zgłaszane u mężczyzn w trzeciej i szóstej dekadzie życia na dominującej stronie ciała. Safran i in. szacowali występowanie 1,2 zerwania dystalnego ścięgna bicepsa na 100 000 pacjentów rocznie. Stwierdzili, że uraz występuje w dominującej kończynie w 86% przypadków, a palacze mają 7,5-krotnie większe ryzyko urazu niż niepalący. Stosowanie sterydów anabolicznych oraz miejscowe zastrzyki kortykosteroidów również zostały zaproponowane jako czynniki ryzyka zerwania dystalnego ścięgna.
Anatomia:
Mięsień zbudowany jest z dwóch głów. Długa głowa ścięgna bicepsa wywodzi się z guzka nadpanewkowego na łopatce. Długa głowa otrzymuje dopływ krwi z gałęzi wstępujących tętnicy okalającej przednią i tętnicy ramiennej oraz głębokiej gałęzi tętnicy ramiennej. Krótka głowa wywodzi się z wyrostka kruczego łopatki. Obie głowy łączą się w pojedynczą jednostkę i biegną do guzowatości promieniowej.
Etiologia:
Etiologia zerwań dystalnego ścięgna bicepsa pozostaje obszarem aktywnych badań. Obecne teorie zakładają zarówno przyczyny anatomiczne, jak i mechaniczne zerwania. Seiler i in. przeprowadzili badanie obejmujące zarówno składnik radiograficzny, jak i anatomiczny. Przeprowadzono wstrzyknięcia naczyń krwionośnych do dostawy krwi do dystalnego ścięgna bicepsa, odsłaniając obszar tkanki o niskiej perfuzji o średnicy około 2,14 cm pomiędzy połączeniem mięśniowo-ścięgnistym a przyczepem do guzka. Ten obszar niskiej perfuzji korespondował z obszarami ogniskowego zwyrodnienia w mikroskopii świetlnej.
Diagnoza/Obrazowanie:
Pacjenci często zgłaszają nagły „strzał” podczas urazu o dużej sile przy wyprostowanym łokciu, często z przedramieniem w pronacji. Następuje następnie ekscentryczne skurcz mięśnia bicepsa i ostry ból rozdarcia w zagłębieniu przedramienia. Po chwilowym ustąpieniu bólu, pacjent może narzekać na trwałą subtelność osłabienia przy zginaniu łokcia i znaczny spadek siły w supinacji, co podkreśla rolę mięśnia bicepsa jako głównego supinatora przedramienia. Wczesna i dokładna diagnoza jest istotna, ponieważ opóźnienie diagnozy może uniemożliwić pierwotną rekonstrukcję i prowadzić do chronicznego osłabienia. Test ściskania mięśnia bicepsa, polega na ściskaniu mięśnia bicepsa przy zgiętym łokciu pod kątem 90 stopni w celu wywołania supinacji przedramienia, jeśli ścięgno dystalne jest nietknięte. Test hakowy opracowany przez O’Driscolla i in. jest również przydatny do diagnozowania całkowitych zerwań ścięgna bicepsa. Wrażliwość i swoistość testu hakowego O’Driscolla wynosiły 100%, co było wyższe niż 92% wrażliwości i 85% swoistości rezonansu magnetycznego (MRI) w tym samym badaniu. Radiogramy mogą być okazjonalnie pomocne, ponieważ zerwanie dystalnego ścięgna bicepsa jest przede wszystkim strukturą tkanki miękkiej, chociaż czasami może być widoczny fragment oderwany od guzka promieniowego
Zarządzanie chirurgiczne:
Operacyjna rekonstrukcja jest najlepiej wykonywana w ciągu kilku tygodni od urazu. Opóźnienie w chirurgicznym zarządzaniu może wymagać bardziej rozległego podejścia chirurgicznego z rekonstrukcją z powodu przewlekłego zwiotczenia ścięgna i tworzenia się tkanki bliznowatej. Istnieje wiele technik naprawy dystalnego ścięgna bicepsa do guzowatości promieniowej. Naprawa może być wykonywana za pomocą:
- Kotwicy,
- Śruby,
- Przycisku korowego lub kombinacji tych metod.
Jeśli używane jest podejście dwu-cięciowe, ścięgno jest zazwyczaj mocowane do guzka mięśnia bicepsa za pomocą wysoko wytrzymałych nici poprzez kilka tuneli kostnych.
Zarządzanie pooperacyjne:
Przy operacyjnym leczeniu zerwania dystalnego ścięgna bicepsa, rehabilitacja jest kluczowym aspektem powrotu do pełnej funkcji. Odpowiedni program rehabilitacji musi być stopniowy i indywidualnie dostosowany do pacjenta. Pierwsze tygodnie po operacji są zazwyczaj poświęcone ograniczeniu ruchomości i ochronie zrekonstruowanego ścięgna. Stopniowo, pod nadzorem fizjoterapeuty, pacjent jest wprowadzany w ćwiczenia zakresu ruchu, wzmocnienia i stabilizacji ramienia oraz siły mięśniowej. W miarę poprawy pacjent rozpoczyna stopniowe przywracanie codziennych czynności, a następnie aktywności fizycznej.
