Staw kolanowy posiada zasadniczo dwie płaszczyzny ruchu – w pierwszej kolano podlega ruchom zgięcie-wyprost, w drugiej dochodzi do rotacji. Po urazie kolana, a także po operacji zakresy ruchu w stawie kolanowym mogą być znacząco ograniczone a długotrwałe utrzymanie tego stanu może doprowadzić do sytuacji w której ciężko będzie uzyskać ponownie pełen zakres ruchomości. Dlaczego kolano ogranicza swoje ruchy i dlaczego tak ważne jest aby odzyskać pełen zakres ruchu i jak to zrobić ? Dowiesz się z tego artykułu.
Brak zgięcia w kolanie- przyczyny.
Zgięcie kolana zachodzi w momencie zbliżania się pięty do pośladka. Jeśli stojąc przyciągniesz piętę do pośladka – to właśnie wykonałeś zgięcie. Jeśli leżysz i przyciągniesz piętę do pośladka ślizgając po podłodze także wykonasz zgięcie w kolanie. Bardzo ważne dla zdrowia naszego organizmu jest aby zakresy ruchu były symetryczne, to znaczy, że organizm potrzebuje zgięcia w kolanie w takim samym zakresie w obu nogach. Najczęstszą przyczyną ograniczenia zgięcia w stawie kolanowym jest bezpośredni uraz, lub operacja.
Bezpośredni uraz jak na przykład uszkodzenie łąkotki, czy zerwanie więzadła spowoduje pojawienie się stanu zapalnego którego celem jest nie dopuszczenie do dalszego uszkadzania struktur w stawie. Dlatego też, stan zapalny cechuje się takimi wyznacznikami jak:
- obrzmienie,
- ból,
- ograniczenie funkcji (w tym przypadku zgięcia),
- ocieplenie,
- zaczerwienienie.
Zwróć uwagę, że trzy pierwsze wyznaczniki znacząco wpływają na to, że zgięcie w kolanie jest utrudnione. Podobna sytuacja zachodzi po operacji kolana, wtedy także występuje stan zapalny którego celem jest regeneracji uszkodzonych struktur. Dodatkowo, po operacji niektórych części niezbędne jest unieruchomienie w celu prawidłowego zagojenia. Dla przykładu po szyciu łąkotki zazwyczaj ortopeda zleca ustawienie zgięcia w ortezie na 30-45*. Ograniczenie zgięcia ma chronić zszyty fragment łąkotki przed kompresją, a co za tym idzie przed rozejściem się szwów. W takiej sytuacji ograniczenie zgięcia jest czasowe i z tygodnia na tydzień, w miarę jak łąkotka się regeneruje zgięcie w kolanie może być zwiększane.
Pamiętaj: stan zapalny to naturalny proces leczenia, który jest zaprogramowany przez Twój organizm ! Nie należy go ograniczać/ likwidować ale należy go odpowiednio kontrolować i usprawniać. Jeżeli więc na którymkolwiek etapie rehabilitacji Twoje kolano spuchnie, oznacza to prawdopodobnie, że przesadziłeś z ćwiczeniami i należy zrobić krok w tył.
Jak widzisz wszystko więc zależy jak wygląda problem zgięcia w Twoim kolanie, oraz od przyczyny tego problemu. To dlaczego kolano się nie zgina, oraz jak to poprawić powinieneś uzgodnić ze swoim ortopedą i fizjoterapeutą.
Część osób po operacji kolana stosuje zasadę „odpocznę i poczekam”. Niestety takie postępowanie może mieć opłakane skutki, owszem należy stworzyć organizmowi warunki do odpowiedniej regeneracji, co nie jest jednoznaczne z tym, żeby całkowicie unieruchomić nogę. Okazuje się bowiem, że wczesna mobilizacja pooperacyjna skraca długość przebywania w szpitalu, zmniejsza komplikacje pooperacyjne i zwiększa satysfakcję pacjentów. Konsekwencją długotrwałego unieruchomienia kończyny dolnej są m.in.:
- Osłabienie mięśni,
- Ograniczenie pompy żylnej,
- Przykurcze mięśniowe
- Zrosty w okolicach kaletek.
Pamiętaj ! Rodzaj ćwiczeń zwiększających zgięcie w kolanie zależy od przyczyny problemów i etapu w którym jesteś i powinny być uzgodnione z Twoim ortopedą i/lub fizjoterapeutą.
Poniżej przedstawiam przykładowe ćwiczenia poprawiające zgięcie w kolanie.
- Pozycja wyjściowa- siedząca na krześle.
- Ruch: ślizgaj piętą po podłodze wykonując aktywne zgięcie w stawie kolanowym.
- Kolano zginaj do momentu gdy poczujesz opór, lub zgodnie z zaleceniami terapeuty.
- Wykonaj 3 serie po 10-15 powtórzeń.
- Pozycja wyjściowa- siedząca na krześle. Operowaną kończynę oprzyj na piłce.
- Ruch: przetaczaj piłkę stopą wykonując aktywne zgięcie w stawie kolanowym.
- Kolano zginaj do momentu gdy poczujesz opór, lub zgodnie z zaleceniami terapeuty.
- Wykonaj 3 serie po 10-15 powtórzeń.
- Pozycja wyjściowa- leżenie tyłem z nogami wyprostowanymi.
- Ruch: ślizgaj piętą po podłodze przyciągając ją do pośladka i wykonując aktywne zgięcie w kolanie.
- Kolano zginaj do momentu gdy poczujesz opór, lub zgodnie z zaleceniami terapeuty.
- Wykonaj 3 serie po 10-15 powtórzeń.
- Pozycja wyjściowa- leżenie tyłem z nogami wyprostowanymi opartymi na piłce.
- Ruch: zginaj obie nogi w kolanach aby zbliżyć piłkę do siebie.
- Kolano zginaj do momentu gdy poczujesz opór, lub zgodnie z zaleceniami terapeuty.
- Wykonaj 3 serie po 10-15 powtórzeń.
- Pozycja wyjściowa- siedząc na piłce, noga operowana wyprostowana.
- Ruch: zginaj operowaną nogę w kolanie poruszając się z piłką do przodu.
- Kolano zginaj do momentu gdy poczujesz opór, lub zgodnie z zaleceniami terapeuty.
- Wykonaj 3 serie po 10-15 powtórzeń.
- Pozycja wyjściowa- klęk podparty. Ułóż rozciąganą nogę na krześle. Przejdź do klęku jednonóż.
- Ruch: wypychaj biodra do przodu rozciągając mięśień czworogłowy.
- Przytrzymaj tą pozycję minimum 60 sekund.
- Wykonaj 3 serie.
