Zespół cieśni nadgarstka (CTS),to neuropatia uciskowa nerwu pośrodkowego w okolicy nadgarstka, jest najczęstszą neuropatią uciskową kończyny górnej. Zespół ten powoduje parestezje, drętwienie, ból, wrażenie ciężkości a w przypadku przedłużającego się trwania także osłabienie mięśniowe i w konsekwencji zaniki mięśniowe grup unerwianych przez nerw pośrodkowy. Najczęściej choruje ręka dominująca, choć częste są tez przypadki obustronne. Kanał nadgarstka utworzony jest z 4 kości nadgarstka i przechodzącego nad nimi więzadła poprzecznego. To przez ten tunel przechodzi nerw pośrodkowy, ale także inne struktury:
- zginacz długi kciuka,
- cztery ścięgna zginacza palca powierzchownego
- cztery ścięgna zginacza głębokiego palca.
Jako, że tunel ograniczony jest przez elementy kostne jest mało elastyczny, a więc zmiany wewnątrz (obrzęk, napięcia, zwiększone ciśnienie) może powodować ucisk na nerw.
Zespół kanału nadgarstka – objawy.
Uważa się, że zespół ten jest wynikiem ucisku nerwu pośrodkowego podczas przechodzenia przez kanał nadgarstka. Objawy są zmienne, najczęściej jednak wymienia się:
- Zmiany czuciowe w palcach 1,2,3 i ½ 4,
- Pieczenie
- Mrowienie
- Drętwienie
- Subiektywne odczucie obrzęku
- Problemy objawiają się początkowo w nocy
- Osłabienie mięśni kłębu kciuka – wypadanie szklanki.
Zespół kanału nadgarstka – przyczyny.
- Większość przypadków ma charakter idiopatyczny,
- Predysponują do tego problemy ogólnoustrojowe (zapalenie stawów, cukrzyca, RZS, ),
- Urazy nadgarstka,
- Ciąża,
- Wysokie BMI- nadwaga zwiększa ryzyko 1,5 raza, otyłość 2 razy,
- Praca z powtarzalnymi ruchami zgięcia i wyprostu nadgarstka.
Zespół kanału nadgarstka – badanie.
- Podstawowym badaniem jest ocena czucia w rejonie unerwianym przez nerw pośrodkowy, w porównaniu z rejonem unerwianym przez inny nerw, a także do przeciwnej ręki.
- Obserwacja wizualna i porównanie z ręką zdrową w celu określenia zaniku mięśni kłębu kciuka lub innej asymetrii.
- Testy mięśniowe (oporowe) mięśni kłębu kciuka.
- Test Phalena – wymuszone zgięcie nadgarstka do 90 stopni przez czas 1 minuty; pozytywny wynik testu odtwarza objawy CTS
- Test Tinela – Test Tinela polega na silnym stukaniu w dłoniową część nadgarstka, która znajduje się dystalnie do dystalnego fałdu nadgarstka. Wynik testu jest pozytywny, gdy zaburzenie czucia promieniuje w dół obszaru rozmieszczenia nerwu pośrodkowego.
- Test kompresji nerwu – polega na umieszczeniu dwóch kciuków nad sklepieniem kanału nadgarstka z uciskiem utrzymywanym przez 1 minutę. Wynik testu jest pozytywny, jeśli objawy powtarzają się w obszarze rozmieszczenia nerwu pośrodkowego.
- Badanie przewodnictwa nerwowego.
Warto wykluczyć:
- Radikulopatię szyjną na poziomie C5 do Th1
- Ucisk splotu ramiennego,
- Proksymalną neuropatię nerwu pośrodkowego
- Neuropatię łokciową i promieniową
- Neuropatię uogólnioną
- Zapalenie stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka
- Zespół de Quervain zapalenie pochewek ścięgnistych
- Artretyzm nadgarstka
- Dnę moczanową.
Zespół kanału nadgarstka – leczenie.
- Odpoczynek od czynności zawodowych jeśli to one są przyczyną.
- Masaż poprzeczny więzadeł nadgarstka i terapia funkcjonalna ręki.
- Neuromobilizacje ślizgowe nerwu.
- Dekompresja nerwu na jego przebiegu w kończynie górnej
- Mobilizacja kręgosłupa szyjnego.
- Aktywacja osłabionych mięśni (np. kciuka).
- Szyna 2- 7 tygodni.
- Zabieg chirurgiczny w celu odbarczenia nerwu.
- Leki niesteroidowe – wykazują działanie na poziomie placebo lub niższym.
Leczenie operacyjne
Otwarte uwolnienie poprzecznego więzadła nadgarstka stanowi standardową procedurę i może być wykonane przez podzielenie poprzecznego więzadła nadgarstka przez małe otwarte nacięcie nadgarstka. Wiarygodność i dobra wizualizacja zapewniana przez technikę otwartą nadal sprawiają, że jest to preferowana operacja dla wielu chirurgów ręki, a badanie przeprowadzone w 2011 r. wśród chirurgów ręki wykazało, że 52% stosowało tylko otwarte uwalnianie, 36% stosowało głównie uwalnianie endoskopowe.
Techniki endoskopowe zostały wprowadzone pod koniec lat 80., aby były minimalnie inwazyjne i zapobiegały bliznowaceniu dłoni. Obie metody mają równą skuteczność i zapewniają doskonałe wyniki w łagodzeniu objawów CTS, ze wskaźnikiem satysfakcji sięgającym 90%. Potencjalne korzyści techniki endoskopowej, w tym szybszy powrót do funkcji, zmniejszona tkliwość blizn i wcześniejszy powrót do pracy, należy porównać z wyższym kosztem techniki i wyższym odsetkiem powikłań.
